Koçlar, Mentorlar ve Süpervizörler için
KÜRESEL ETİK KOD
Giriş ve Amaç
İşbu Etik Kodun imza tarafları olarak adı geçen bütün “kurumlar” (Bkz.Bölüm5), aşağıdaki hususları bildiririz:
Üye kurumlar olarak bizler, koçluk, mentorluk ve giderek profesyonelleşen bir alan olarak süpervizyon bakımından en iyi uygulamayı sağlama ve bunu teşvik etme amacında kararlıyız. Tüm üyelerimiz, koç, mentor, süpervizör, eğitici ve/veya öğrenci rolleriyle devam eden üyeliklerinin bir gereği olarak bu Etik Kodun öğelerine ve ilkelerine bağlı kalmayı taahhüt ederler.
Kod; Koçluk ve Mentorluk için Mesleki Tüzük (Professional Charter for Coaching and Mentoring) kapsamında verilen içerik ve koşullar ile uyumludur. Avrupa hukukuna göre tasarlanmış bulunan tüzük, Avrupa’daki kurumların kendi uygulamalarını düzenleme girişimleri çerçevesinde Avrupa Birliği özel veritabanında kayıtlı bulunmaktadır.
Kod, bir üyenin yapmasına izin verilen ve yapması yasaklanan hususları detaylıca ortaya koyan yasal bağlayıcılığı bulunan bir dokuman olmaktan ziyade bir kılavuz dokumandır. Kod, mesleki mükemmellikte gelişimi teşvik ederek koçluk, mentorluk ve süpervizyonda en iyi uygulama beklentilerini ortaya koymaktadır. Amaçları şöyledir:
- Bütün üyeler için uygulama ile ilgili esasları, yükümlülükleri ve davranış standartlarını oluşturmak
- Üyelerinin müşterileri ile çalışma esnasındaki hareketlerine, davranışlarına ve performanslarına ilişkin beklentileri belirlemek
- Kurumlarımızın ilgili profesyonel yetkinlikleri ile bağlantılı olarak, üyelerimize mesleki gelişimleri ve ilerlemeleri için kılavuzluk etmek
- Kendilerini profesyonel koç veya mentor olarak tanımlamamasına rağmen çalışmaları kapsamında koçluk ya da mentorluk becerilerini sergileyen kişiler için rehberlik vermek
- Kurumlarımızın ilgili şikâyet prosedürlerine tabi bir şikâyet ya da disiplin soruşturması ve fiili için bir temel teşkil etmek
Koda imza koyan her bir taraf -kendi üyeliğine dair, ona özel olan bütünsel bir etik çerçeve oluşturmak için- koda ilaveten diğer bazı etik ilkelere ve/veya uygulama koduna, bağlam, etkinlik, üyelik kriterleri, üyelik yapısı vb. hususlarda, ihtiyacı bulunduğu yönünde bir karar alabilir.
Bu türden ilaveler, Kodun özü ile çelişemez; ayrıca, ortak imza atmış diğer kurumların bu ilaveleri kabul etmelerini gerektirmez. Bu ilaveler, meslek kurumlar arasında devam eden işbirliğine dayalı değişim süreçlerinin bir parçası olarak diğer ortak imza atmış kurumlar ile paylaşıma açılabilir.
Etik Kod
Kod; beş bölüme ayrılmış olup kurumların mesleki davranış ve uygulama ile ilgili genel beklentilerini ve bu Etik Koda onay vermiş bulunan bütün üyeliği bulunan kurumların listesini içermektedir:
- Terimler
- Müşterilerle Çalışma
- Mesleki Uygulama
- En İyi Uygulama
- Küresel Etik Kodun İmza Tarafları
1. Terimler
- Özü itibariyle bu Kod, aşağıdakileri ifade etmektedir:
- “Müşteriler”: Koçluk alanlar, mentorluk alanlar süpervizyon alanlar ve öğrenciler
- “Uygulayıcı üyeler” ya da “üyeler” : Koçlar, mentorlar, süpervizörler ve eğitmenler
- “Mesleki çalışma” : Koçluk, mentorluk ve süpervizyon çalışması
- “Meslek” : Koçluk, mentorluk ve süpervizyon
- Bu Kodun İmza Tarafları, “meslek” ve “meslek sahibi” terimlerinin, yasal düzenlemeye tabi olmayan ancak giderek profesyonel özellik kazananan ve kendi düzenlemelerini oluşturan faaliyetler için kullanıldığını kabul ederler.
- Bu Kodun İmza Tarafları, “koç”, “mentor” ve “süpervizör” tanımlamalarının korumalı olmadığını ve bir mesleki kurumun üyesi olsun ya da olmasın uygulama alanında bulunan herhangi bir kişi tarafından kullanılabileceğini kabul ederler.
- İmza Taraflarının her biri, üyelerinden hangilerinin ve hangi paydaşlarının bu Koda uymalarının beklendiğini açık olarak tanımlayacaktır (bundan böyle topluca “üyeler” olarak anılacaktır).
- Üyeler, bu Kodun doğru şekilde anlaşılabilmesi için, bu Kod dahilinde kullanılan anahtar kelimelerin kesin anlamlarına ilişkin olarak ilgili mesleki kurumun tanımlamalarına ve terminolojisine dikkat etmelidirler; örn. koç, koçluk, müşteri, üye, mentor, mentorluk, sponsor, süpervizör, süpervizyon ve eğitim.
2. Müşterilerle Çalışma
Bağlam
- Üyeler, müşterileri ile yürüttükleri herhangi bir profesyonel çalışmada, bu kod çerçevesinde bir uygulayıcı üyeden beklenebilecek makul ölçüdeki hizmet seviyesini sağlamayı taahhüt ederler.
Sözleşme
- Üyeler, bir müşteriyle çalışmaya başlamadan önce, bu Kodu müşterileri ile paylaşırlar ve bu Koda bağlı kalma taahhütlerini açıkça ifade ederler. Üyeler, bununla birlikte, müşterilerinin ve sponsorlarının kendi kurumlarının şikâyet prosedürleri hakkında farkındalık kazanmalarını temin ederler.
- Üyeler, bir müşteriyle çalışmaya başlamadan önce, finansal, lojistik ve gizlilik düzenlemeleri dahil olmak üzere ilgili koçluk, mentorluk ve süpervizyon sözleşmelerinin mahiyetini ve hüküm ve şartlarını açık hale getirir ve müşterinin ve sponsorun bunları bilmesini ve vakıf olmasını temin etmek için çalışırlar.
- Üyeler, müşterilerinin ve sponsorlarının beklentilerini anlayabilmek için mesleki bilgi ve deneyimlerini kullanırlar ve bunları nasıl karşılayacaklarına dair planları hakkında bir mutabakata varırlar. Üyeler, bunun yanında, ilgili tarafların ihtiyaçlarını ve beklentilerini de dikkate almaya çalışırlar.
- Üyeler, kullandıkları yöntemler ile ilgili olarak açıktırlar ve talepleri halinde müşteriye ve sponsora ilgili süreçler hakkında bilgi vermeye hazırdırlar.
- Üyeler, sözleşme süresinin müşterinin ve sponsorun amaçlarına ulaşması için yeterli ve uygun olmasını temin ederler ve müşterinin bağımsız ve kendine yeterli hale gelmesini teşvik etmek için aktif özen gösterirler
- Üyeler, herhangi bir koçluk, mentorluk, supervizyon ya da eğitim uygulamasının yerine getirildiği ortamın öğrenme ve yansıtma için en uygun koşulları taşımasını ve buna bağlı olarak sözleşmede verilen hedeflere ulaşma olasılığını arttırmayı temin ederler.
- Üyeler, her zaman ve koşulda, müşterilerinin çıkarlarına öncelik vermelidirler; ancak bu çıkarların sponsorun çıkarlarına zarar vermemesi için tedbir almalıdırlar.
Tutarlılık
- Üyeler, ilgili mesleki yeterliliklerini, ait bulundukları mesleki kurum, deneyim, eğitim, sertifika ve akreditasyonlarını müşterilere, sponsorlara ve iş arkadaşlarına doğru bir şekilde ve dürüstlüğe bağlı kalarak beyan ederler.
- Üyeler, herhangi bir tarafla iletişim halindeyken, koç, mentor ya da süpervizör olarak kattıkları değeri doğru bir şekilde ve dürüst olarak ortaya koyacaklardır.
- Üyeler, herhangi bir yayın, reklam aracında ya da diğer kapsamda mesleki yetkinlikleri, yeterlilikleri ya da akreditasyonları ile ilgili olarak yanlış ya da yanıltıcı iddialara yer verilmemesini ya da bunun ima konusu edilmemesini temin ederler. Üyeler, başkalarına ait çalışma, fikir ve araçların mülkiyet haklarına atıfta bulunurlar ve kendilerine ait olduğunu iddia etmezler.
- Üyeler, yürürlükteki yasal çerçevede hareket ederler ve dürüst olmayan, yasadışı nitelik bulunduran, profesyonelliğe aykırıve ayrımcı uygulamaları hiçbir biçimde teşvik etmez, destek vermez ve tolere etmezler.
Gizlilik
- Üyeler, bilgi verilmesi yasa ile zorunlu kılınmadıkça, müşteri ve sponsor hakkındaki tüm bilgileri en üst gizlilik seviyesinde korurlar.
- Üyeler, hangi durumlarda gizliliğin korunmayacağını (örn. yasadışı faaliyet, kendine ya da başkalarına zarar verme vb.) müşteriler ve sponsorlar ile yaptıkları anlaşmada net bir şekilde belirler ve bilgi paylaşmında gizlilik sınırının yasa ile zorunlu kılınmış haller sınırına kadar hüküm taşıdığına dair anlaşmaya varırlar.
- Üyeler, müşterilerle yürüttükleri çalışma ile ilgili elektronik dosyalar ve iletişim mesajları dahil olmak üzere ilintili kayıtları gizlilik, güvenlik ve mahremiyetin korunması çerçevesinde saklar ve/veya açıklar. Aynı şekilde ülkede geçerli,özel hayatın gizliliği ve kişisel verilerin korunmasıdüzenlemeleri çerçevesinde yasa ve sözleşmelere riayet ederler
- Üyeler, müşterilere süpervizyon alıyor oldukları ve müşterinin buna bağlı olarak isimsiz olarak söz konusu edilebileceği bilgisini verirler. Müşteriye, süpervizyon ilişkisinin doğası itibariyle gizlilik taşıdığı konusunda garanti verilmelidir.
- Müşterinin bir çocuk ya da hassas konumda bir yetişkin olması halinde, üyeler, müşterinin sponsorları ya da velisi/temsilcisi ile birlikte bütün ilgili yasalara da bağlı kalarak müşterinin en yüksek çıkarlarını gözetecek şekilde uygun gizlilik seviyesini temin edecek düzenlemeleri yaparlar.
Uygunsuz İlişki
- Üyeler, müşteriler ya da sponsorlar ile bütün fiziki ve sanal ortamdaki etkileşimi yöneten açık, uygun nitelikli ve kültürel duyarlılıkları kapsayan sınırların çizilmesinden ve korunmasından sorumludurlar.
- Üyeler, mevcut müşterileri ya da sponsorları ile her türlü romantik veya cinsel ilişkiye girmekten kaçınırlar. Ayrıca, yukarıda verilen taraflar ile olası cinsel yakınlaşmalara karşı dikkatli olurve yakınlığın önüne geçmek için gerekli tedbirleri alır ya da güvenli bir ortam temin etmek için sözleşmeyi sonlandırırlar.
Çıkar Çatışması
- Üyeler, müşterilerini istismar etmez veya onlarla olan ilişkilerinden uygunsuz nitelikte maddi veya manevi bir avantaj elde etmeye çalışmazlar.
- Üyeler, çıkar çatışmalarının önüne geçmek için, müşteri tarafıyla bu kodun kapsamında sürdürülen bir mesleki ilişkiyi diğer ilişki biçimlerinden (aralarında varolan) ayırt edecek şekilde tanımlayacaklardır.
- Üyeler, iş ilişkisinden doğabilecek ticari ya da kişisel özellik taşıyan potansiyel çıkar çatışmalarına karşı dikkatlidir ve bunlara, müşteri ya da sponsorun zarar görmemesi için hızlıca ve etkin olarak müdahale ederler.
- Üyeler, müşterileri ile olan ilişkilerinin diğer müşteriler ile olan ilişkileri üzerindeki etkisini dikkate alıp etkilenmesi olası olan kişilerle çıkar çatışması olma potansiyeli hakkında görüşüp müzakerede bulunurlar.
- Üyeler, müşterilerine bu tür çatışmaları net bir şekilde açıklar ve etkin şekilde yönetilmesi olası olmayan bir çatışmanın ortaya çıktığı durumda ilişkiden çekilmeyi kabul ederler.
Mesleki İlişkileri ve Devam Eden Sorumlulukları Sona Erdirmek
- Üyeler, koçluk, mentorluk ya da süpervizyon hizmet anlaşmasının hükümlerine tabi olarak müşterinin sürecin herhangi bir noktasında ilişkiyi sonlandırma hakkına saygı gösterirler.
- Üyeler, müşterinin başka bir uygulayıcı üye tarafından ya da farklı bir mesleki yardım türüyle daha iyi hizmet alabileceklerine dair kanaat oluştuğunda müşteriyi ya da sponsoru koçluk, mentorluk ya da supervizyon ilişkisini sonlandırmaya yönlendirirler.
- Üyeler, mesleki sorumluluklarının mesleki ilişkinin sona ermesinin ardından da devam edeceğini kabul ederler. Bu sorumluluklar, aşağıdakileri içermektedir:
- Müşteri ve sponsorla ilişkili bütün bilgileri kapsayan kabul edilmiş gizlilik taahhüdünün korunması
- Kişisel verilerin korunması ve özel hayatın gizliliği hakkında ülkelerinde geçerli bulunan bütün ilgili yasalara ve sözleşmelere uygunluk çerçevesinde tümilintili kayıtların ve verilerin emniyetli ve güvenli bir biçimde korunması
- Üyenin ya da üyesi olduğu meslek topluluğunun profesyonelliği ve tutarlılığı ile ilgili şüphe uyandıracak şekilde geçmiş ilişkiyi istismar etmekten sakınmak
- Üzerinde anlaşılmış bulunan takip kapsamının yerine getirilmesi
- Üyelerin, üyenin yetersizliği ya da uygulamanın sona erdirilmesi durumlarında mevcut müşterilerin transferi ya da kayıtların devri ile ilgili önlem alması gereklidir.
3.Mesleki Uygulama
Meslek İtibarının Korunması
- Üyeler, her zaman, giderek profesyonelleşen hizmete pozitif yansıması olacak ve onun itibarını yükseltecek biçimde tavır takınırlar.
- Üyeler, uygulayıcı üyelerin çeşitliliğine ve meslekte yer alan diğer kişilere; aynı zamanda koçluk, mentorluk ve süpervizyon ile ilgili farklı yaklaşımlara saygı gösterirler.
Eşitlik ve Çeşitliliğin Tanınması
- Üyeler, ilgili kurumlarının çeşitlilik ile ilgili beyanlarına ve politikalarına riayet ederler.
- Üyeler, herhangi bir gerekçeyle kasıtlı olarak gerçekleştirilen ayrımcılıktan kaçınırlar ve olası ayrımcılık konuları ile ilgili olarak farkındalık geliştirmek için çaba gösterirler.
- Üyeler, bilinçsiz olarak gösterilebilecek önyargılar konusunda farkındalık geliştirir ve bireysel farklılıkları kucaklayacak ve ortaya çıkaracak saygıya dayalı ve kapsayıcı bir yaklaşımı ortaya koymayı hedefler.
- Üyeler, ayrımcı davranış sergilediklerini düşündükleri meslektaşlarına, çalışanlarına, hizmet sağlayıcılarına, müşterilerine ya da katılımcılara destekleyici bir tavırla geribildirim verip konuyu irdelerler.
- Üyeler, kasıtsız ayrımcılıkla ilgili olarak konuşma ve yazımı dillerine ve beden diline özen gösterirler.
- Üyeler, eşitlilik ve çeşitlilik konularında öz farkındalıklarını arttırması olası gelişimsel faaliyetlerde yer alırlar.
Mesleki Uygulamanın İhlali
- Üyeler, kod ile ilgili bir şikâyet prosedüründe savunma konusu olan ihlallerin,akredite edilmiş statünün ve/veya kurum üyeliğinin kaybı gibi yaptırımlara yol açabileceğini kabul ederler. Kurumlar, bu türden ihlallere ilişkin detayları kendi aralarında müşteri güvenliği kapsamında ve kalite standartlarını destekleyerek ve mesleki itibarı koruyarak paylaşabilirler.
- Bir üye, başka bir üyenin etik olmayan bir biçimde davranıyor olduğuna inandığı makul sebep var olduğunda onunla yüz yüze konuyu gündeme getirir, sonuç alamazsa bu kişiyi kuruma bildirir.
Hukuki ve Kanuni Yükümlülükler Ve Görevler
- Üyeler, mesleki çalışmalarını yerine getirdiği ülkelerde geçerli bulunan bütün ilgili yasal koşullar hakkında güncel bilgi sahibi olmakla ve bunlara uyum göstermekle ve çalışmalarını yürüttüğü kurumun politikalarına ve prosedürlerine bağlı kalmakla yükümlüdürler.
- Üyeler, faaliyet yürüttükleri ülkeler için geçerli olacak şekilde koçluk, mentorluk ve süpervizyon çalışmalarını kapsayacak uygun nitelikli bir mesleki sorumluluk sigortası yaptırırlarlar.
4. En İyi Uygulama
Uygulama Becerisi
- Üyeler, müşterinin ihtiyaçlarını karşılayacak uygunlukta yeterlilikleri, becerileri ve deneyimi haiz ve yeterlilikleri dahilinde faaldirler. Üyeler, gereken halde, müşteriyi daha deneyimli ya da uygun yeterlilik sahibi bir uygulayıcı üyeye yönlendirmelidirler.
- Üyeler, uygulamayı yerine getirecek formda ve sağlıkta bulunacaklardır. Değillerse ya da sağlık gerekçeleriyle güvenli uygulama yürütecekleri ile ilgili şüpheleri mevcutsa, bunun için profesyonel rehberlik ya da destek arayışına girerler. Uygulayıcı üye, gerekli ya da uygun hallerde, müşteri ile devam ettirdikleri çalışmanın sonlandırılmasından sorumlu olarak müşteriyi alternatif bir uygulayıcı üyeye yönlendirmelidir.
Sürekli Süpervizyon
- Üyeler, kendi koçluk, mentorluk, supervizyon uygulamalarına uygun sıklıkta, üye oldukları kurumun saptadığı koşullarda ve akreditasyon düzeylerine uygun , gerekli yeterliliklere sahip bir süpervizör ya da süpervizyon grubundan alınacak supervizyona tabidirler; bunun olmadığı hallerde, benzer konumdaki meslektaşları / daha deneyimli meslektaşlarından oluşan bir yansıtıcı uygulamaya katılır ve bunu belirtirler.
- Üyeler, süpervizör ile geçmişten gelip mevcut olan diğer ilişkilerin süpervizyonun kalitesini olumsuz etkilememasini temin etmelidir.
- Üyeler, bu Kodla ile ilgili etik ikilemleri ve potansiyel veya meydana gelmiş bulunan ihlalleri süpervizör veya meslektaş süpervizyon grubu ile destek ve rehberlik elde etmek için görüşürler.
Sürekli Mesleki Gelişim
- Üyeler, ilgili ve uygun nitelikte eğitim ve/veya sürekli mesleki gelişim (CPD) etkinliklerine katılarak koçluk ve/veya mentorluk yetkinliklerini geliştireceklerdir.
- Üyelerden, meslek topluluğuna uzmanlık düzeylerine uygun bir katkı sağlamaları beklenmektedir. Bu, uygulayıcı üyelerin her birine resmi olmayanl meslektaş desteği, mesleği geliştirme amacına yönelik katkılar, araştırma ve yazma vb. biçimlerde ortaya çıkabilir.
- Üyeler, işlerinin kalitesini müşterilerden, süpervizörlerinden ve de diğer ilgili taraflardan aldıkları geribildirimlerle düzenli olarak değerlendireceklerdir.
